Welke cosmeticastroming jou ook aanspreekt: hightech, groene hightech, orthomoleculair of traditioneel: alles heeft zijn voors en tegens. De enige juiste weg is: bewust kiezen, aldus Sandra Jacobs-Mink. Maar hoe doe je dat?
Waarom zouden groene cosmetica beter zijn voor je gezondheid, je huid en het milieu? Heb je de ingrediëntenlijst van je cosmetica wel eens bestudeerd? Ingewikkelde termen als parabenen, paraffine en sulfaten – en alle scheikundig afgeleide formules die daarbij horen – vliegen je om de oren. Wat is het nut van al die ingrediënten? En wat zijn de bijeffecten?
Zonder parabenen?
Veel cosmetica bevatten parabenen. De kreet komt nog wel eens voorbij in reclames van cosmeticamerken. Dan vertellen ze dat een product ‘zonder parabenen’ is. Maar wat betekent dat?
Tenminste houdbaar tot
Cosmetica hebben een houdbaarheidsdatum. Het is niet voor niets dat die pot heerlijk geurende crème een uur in de wind ruikt als je ‘m na twee jaar weer eens opendraait. Iedere keer opnieuw je vingers in de crème dopen, vormt een loopbrug voor bacteriën. Maar ook andere cosmeticaproducten, zoals lippenstift of shampoo, zijn een voedingsbodem voor bacteriën en bederven na verloop van tijd.
Wat zijn parabenen?
Om ervoor te zorgen dat cosmetica minder snel besmet raakt met bacteriën, voegen fabrikanten parabenen toe: een chemisch goedje. Voor als je het precies wilt weten; parabenen zijn een chemische samenstelling van para-hydroxybenzoëzuur. De Nederlandse Cosmetica Vereniging stelt op de website dat parabenen onmisbaar zijn voor de veiligheid van producten die we dagelijks gebruiken. Ik nuanceer dat graag. Waarom bestaan er anders cosmeticaproducten zonder parabenen? Alle cosmetica in Nederland moeten voldoen aan wettelijk bepaalde veiligheidsnormen. Parabeenvrije cosmetica zijn minder lang houdbaar, maar niet minder veilig. Als gebruiker moet je alerter zijn op bederf en op de manier waarop je de producten gebruikt. Goed je handen wassen voor gebruik of het product uit een pot halen met een spatel kan daarbij helpen.
Parabenen in cosmetica liggen onder vuur
Het gebruik van parabenen in cosmetica ligt onder een vergrootglas. In een aantal wetenschappelijke publicaties worden parabenen in verband gebracht met het ontstaan van kanker. Andere wetenschappers geven aan dat dit niet is bewezen. De Consumentenbond schrijft op de site dat een aantal typen parabenen hormoonverstoorders zijn, zogenaamde EDC’s. Zij adviseert om deze EDC’s te vermijden bij producten die je op je huid smeert.
Sulfaten
Gezonde en glanzende, dansende haren. Een stralende huid. Wie wil dat niet? De juiste huid- en haarverzorgingsproducten kunnen daarbij helpen. Veel mensen hebben het idee dat producten beter werken als deze flink schuimen en goed glijden. Die schuim- en glijfactoren maken het gebruik vaak prettiger en voor het gevoel frisser en hygiënischer. Sulfaten zorgen voor dat effect. Het zijn synthetische stoffen, die ontstaan uit een chemische verbinding tussen zuurresten en zouten van zwavelzuur. Sulfaten lossen vuil- en vetdeeltjes op in water en zorgen ervoor dat producten zoals shampoo en foam zich makkelijker verspreiden en schuimen.
De keerzijde van sulfaten
Het vet-oplossend vermogen van sulfaten heeft een keerzijde. Het droogt de (hoofd)huid uit en kan een irriterende werking veroorzaken. Daardoor raakt de hoofdhuid uit balans. Doordat sulfaten vervolgens door het doucheputje in de natuur terechtkomen, zijn ze milieubelastend.
Minerale oliën (paraffine)
Je zou denken dat mineralen en minerale oliën (ook wel paraffine genoemd) hetzelfde zijn. Logisch, de termen lijken veel op elkaar. Toch is er een wereld van verschil. Mineralen worden gewonnen uit de aarde of de zee en vallen onder de noemer ‘natuurlijk’. Minerale make-up bevat deze groene grondstoffen. Minerale oliën (paraffine) worden gemaakt van afvalstoffen van de aardolie- en benzine-industrie. Het is een bijproduct van petroleum. Dat klinkt onnatuurlijk… en dat is het ook.
Lekker vet!
Lippenbalsems, huidcrèmes en (baby)lotions en -oliën zijn voorbeelden van producten die vaak minerale oliën (paraffine) als grondstof bevatten. Het zijn eigenlijk verzadigde vetten. De meeste mensen denken dat een droge of geïrriteerde huid minder snel uitdroogt als je haar lekker vet houdt. Niets is minder waar. Als je cosmeticaproducten op basis van minerale olie op de huid aanbrengt, vormt zich als het ware een gesloten laag over de huid. Dat werkt verstikkend. Na het aanbrengen kan de huid niet meer ademen oftewel wordt de huidstofwisseling verstoord en worden gifstoffen niet goed afgevoerd. Terwijl de poriën juist vragen om zuurstof en daarom uitzetten. Je voelt ‘m waarschijnlijk al aankomen: de kans dat poriën verstopt raken en acne en andere problemen de kop opsteken neemt toe. Doordat de huid volledig wordt ingekapseld, vertraagt de aanmaak van nieuwe cellen. Met als gevolg dat de huid eerder uitdroogt en veroudert.
Is groen beter?
Steeds meer mensen vermijden parabenen in cosmetica. Er zijn plantaardige alternatieven, zoals citrusoliën en andere etherische oliën, die ook een antibacteriële werking hebben. Er is vaak gedacht dat citrusoliën en andere etherische oliën per definitie allergeen zijn. Dat is ook zo, wanneer je het hebt over geïsoleerde stoffen zonder rekening te houden met de concentratie, puurheid, werking en toepassing. Essentiële oliën staan ook op de lijst van ‘allergenen’, anderzijds hebben ze juist een enorme meerwaarde in huidverbetering en geneeskrachtige werking. Dit is een zeer complexe materie waarbij je niet alleen op de visie van medici moet afgaan maar die je vanuit diverse kanten kunt benaderen. Alles is subjectief. In de plantenwereld bestaan geen geïsoleerde stoffen; plantaardige formules bestaan uit extracten en complexen met een werkzaamheidsclaim waar je niet omheen kunt. Het is niet allemaal zwart-wit. De plantenwereld is daarom ook een zeer complexe materie. Gelukkig is er een nieuwe lichting van ‘de Groene Biochemicus’ opgestaan die zich hierin meer en meer verdiept. Alles heeft te maken met de samenstelling van de cosmeticaformule.
Voors en tegens
Welke cosmeticastroming jou ook aanspreekt: hightech, groene hightech, orthomoleculair of traditioneel: alles heeft zijn voors en tegens. De enige juiste weg is: bewust de keuze maken in wat je (persoonlijke) visie is waaraan cosmetica voor jou moeten voldoen en wat voor jou belangrijk is – met de kennis van nu. Hiermee maak je voor jezelf én wanneer je beautyprofessional bent, voor anderen het echte verschil.
Sandra Jacobs-Mink
Meer blogs lezen van Sandra? Klik hier!
