Antioxidanten horen thuis in crèmes voor de ouder wordende huid. ‘Ze maken vrije radicalen onschadelijk’, weet iedereen. Maar hoe werkt dat precies? Partner-expert Mariëlle Eggenkamp legt het uit.
Mijn vorige blog ging over een telefoontje dat ik kreeg van een man die alles wilde weten over antirimpelcrème. Ik kon geen antwoord geven of dat lokte weer een nieuwe vraag uit. Ik ben in dat blog een beetje afgedwaald en doe hierbij een nieuw poging. Welke ingrediënten kan je zo ongeveer verwachten in een hannah-product dat de uiterlijke tekenen van veroudering tegengaat?
Rocket science
Om te beginnen wil ik nog een keer herhalen dat de werking van een product altijd een combinatie van meerdere ingrediënten is. Deze kunnen elkaars werking verzwakken óf juist versterken. Sommigen ingrediënten hoeven maar in lage concentraties in een product te zitten om dit te bewerkstelligen. Ook zijn er ingrediënten die de hulp nodig hebben van een transporteur om de huid binnen te komen. Daar hoeft misschien ook maar een lage concentratie van aanwezig te zijn, maar effectief zijn ze zeker wel ondanks dat ze misschien in de tweede helft van de INCI-lijst staan. Ik benijd onze afdeling productontwikkeling niet, want voor mij is het rocket science.
Wat zijn vrije radicalen exact?
Dat gezegd hebbende, wil ik toch de basisingrediënten benoemen die je in vrijwel iedere hannah-crème tegenkomt: antioxidanten. Deze horen zeker thuis in crèmes voor de ouder wordende huid. Wat antioxidanten precies doen is heel duidelijk: ze maken vrije radicalen onschadelijk. Als ik dat hardop in een les zeg, knikken de meesten instemmend met hun hoofd, want dat weet natuurlijk iedereen. Maar een antwoord geven op de vraag wat vrije radicalen dan exact zijn, is dan toch wat lastiger.
Kettingreactie
Ons lichaam is opgebouwd uit cellen. Die zijn weer opgebouwd uit moleculen en die weer uit atomen. Atomen zelf bestaan uit een kern van protonen (positief geladen) en neutronen (neutraal geladen). Daaromheen zit een schil van elektronen (negatief geladen). Bij een vrije radicaal is er een elektron losgeraakt van het atoom. Daardoor raakt het atoom instabiel, omdat er een negatief geladen elektron ontbreekt. Nu komen elektronen altijd gepaard voor, dus in een setje van twee. Het losgeraakte elektron gaat dus op zoek naar een nieuw vriendje, ‘steelt’ dit weg bij een ander molecuul en maakt ook deze instabiel. Ook hier krijgen we weer een oneven set van elektronen en wordt erop zoek gegaan naar een nieuw elektron. Zo ontstaat er een kettingreactie waarbij meer en meer moleculen, en daarmee ook cellen, een oneven aantal elektronen in de schil hebben. Dit zijn de vrije radicalen.
‘Gelukkig hebben onze cellen ingebouwde enzymen’
De grootste bron van vrije radicalen vormen zich bij de ATP-productie in de mitochondria van onze cellen. Het is dus een bijproduct van onze energievoorziening. Gelukkig hebben onze cellen ingebouwde enzymen (glutathion, superoxidedismutase, catalase) om deze zo veel en zo snel mogelijk onschadelijk te maken. Maar zelfs in de fractie van een seconde dat ze in leven zijn, kunnen ze al in duizenden cellen veranderingen aanbrengen. Naast onze eigen ATP-productie zijn er ontelbare manieren om meer vrije-radicalenvorming te veroorzaken. Deze manieren kennen we allemaal wel als de ‘ongezonde leefgewoontes’, zoals roken, alcohol, stress, ongezonde voeding, overgewicht, te veel zon, enzovoorts. Deze omstandigheden veroorzaken veel extra ROS (reactieve oxygen species), zoals radicalen ook wel genoemd worden.
‘Vrije radicalen niet alleen maar slecht’
Nu zijn vrije radicalen niet alleen maar slecht, want ze vangen bijvoorbeeld ook parasieten weg en helpen de witte bloedcellen om virussen en infecties tegen te gaan. In lage concentraties zijn ze dus nuttig. Echter een dagje strand bijvoorbeeld kan ervoor zorgen dat deze concentraties ROS ver boven de, voor die functies, benodigde hoeveelheden stijgen. Ze kunnen dus aanzienlijke schade (oxidatieve stress) veroorzaken die de veroudering van alle organen versnelt. Daar hoort de huid ook bij. De antioxidanten maken deze vrije radicalen onschadelijk door het elektron te leveren waar ze zo naarstig naar op zoek zijn. De vrije radicaal wordt geneutraliseerd door het elektron, maar bijzonder genoeg blijft de antioxidant zelf onberoerd door dit verlies. De unieke structuur van de antioxidanten houdt de cel stabiel en zorgt ervoor dat deze niet zelf ook een vrije radicaal wordt.
‘Lokaal aangebrachte antioxidanten spelen een grote rol’
Naast de al eerdergenoemde enzymatische antioxidanten en stoffen zoals melatonine die ons lichaam zelf aanmaken, krijgen we de meeste antioxidanten binnen via voeding. Hoe top dat ook is, onze huid is niet de eerste die van deze stofjes profiteert. Eerder de laatste. Dat houdt in dat lokaal aangebrachte antioxidanten, via je crème of serum, hier een grote rol in kunnen spelen. In mijn volgende blog ga ik dan ook dieper in op de antioxidanten zoals vitamine A, C en E die we het meest zien in onze huidverbeterende producten.
Mariëlle Eggenkamp
hannah huidcoach, specialist in huidverbetering & docent @ hannah Skin Improvement Research Company BV
Meer blogs lezen van Mariëlle? Klik dan verder!
